Różaneczniki należą do rodziny roślin wrzosowatych (Ericaceae) i do podrodziny – różanecznikowych.Wśród rhododendronów wyróżnia się aż 850 gatunków, z których najwięcej występuje w górach w Chinach, m.in. w Himalajach. Zwyczajowo przyjęto uważać, iż różanecznik to rhododendron, który ma zimozielone liście. Takie, które zrzucają liście na zimę, zwykło się nazywać azaliami. Większość różaneczników ma duże wymagania siedliskowe, które uniemożliwiają lub znacznie utrudniają uprawę tych krzewów w naszych warunkach klimatycznych. Kwitnienie różaneczników trwa zazwyczaj 3-4 tygodnie. Pierwsze odmiany zakwitają już w kwietniu, a ostatnie kończą kwitnienie na początku czerwca. Po przekwitnięciu powinno się wyłamać kwiatostany. Roślina po takim zabiegu bardziej się zagęszcza i obficie kwitnie w następnym roku.
Jednymi z najczęściej kupowanych przez Klientów roślin z rodziny wrzosowatych są właśnie różaneczniki. Odmiany tego krzewu to m.in.: różanecznik drzewiasty Red Jack, lapoński Cream Crest, williamsa Gartendirektor Rieger i czerwieniejący Lauretta oraz różanecznik katawbijski, dahurski, forresta, wielokwiatowy, drobnokwiatowy i jakuszimański. Gatunki różnią się porą kwitnienia oraz barwą i wielkością kwiatów. W naszej szkółce zakupią Państwo np. różanecznik katawbijski odmianęBoursault, który wyróżnia się szybkim tempem wzrostu. Roślina osiąga nawet 3 metry wysokości.
W szkółce hodujemy wiele rodzajów różaneczników, również odmiany karłowe. Oferujemy rhododendron impeditum odmianę ‘Buchlovice’, która osiąga do 60 cm wysokości. Ma liczne, małe kwiaty w jasnofioletowym kolorze. Jest to krzew mrozoodporny, który kwitnie na początku maja. Proponujemy też Państwu rhododendron impeditum odmianę ’Moerheim’, która ma piękne, fioletowe ozdobne kwiaty. Inne odmiany różaneczników karłowych to ‘Snipe’ z jasnoróżowymi kwiatami oraz wolnorosnący krzew’ St. Merryn’ z drobnymi liśćmi. Większość różaneczników karłowych osiąga nie więcej niż 30 cm wysokości.
Podstawowym warunkiem powodzenia uprawy różaneczników jest zapewnienie krzewom kwaśnego podłoża (pH = 4-5). Gleba musi być przepuszczalna, umiarkowanie wilgotna. Nieodpowiednia jest ziemia ciężka, zbita i zbyt mokra. Stanowisko powinno być cieniste bądź półcieniste i osłonięte od wiatru. Aby posadzić różanecznik, musimy przygotować mu odpowiednie stanowisko. W tym celu należy wykopać dół o średnicy od 80 cm do 100 cm i głębokości od 30 cm do 50 cm. W zależności od kwasowości (pH) naturalnego podłoża dodajemy od 50% do 80% kwaśnego torfu mieszając go z podłożem, piachem lub piaszczystą ziemią. Jeżeli miejsce jest zbyt wilgotne, przed posadzeniem należy stanowisko zdrenować.
Ze względu na płytki system korzeniowy, warto poświęcić czas na ściółkowanie różaneczników. Najlepiej po posadzeniu pokryć glebę grubą, 3-5 cm warstwą kory. Przy wyborze konkretnej odmiany należy bacznie zwrócić uwagę na jej mrozoodporność. Rozsypanie ściółki to zabieg pielęgnacyjny, współtworzący przyjazny krzewom mikroklimat. Czynność ta pomoże w utrzymaniu niskiego odczynu ziemi, a także odpowiedniego poziomu wilgoci. Zapobiega też rozwojowi chwastów. Do ściółkowania można wykorzystać m.in. korę, zrębki i szyszki.
Niektóre odmiany różaneczników mają tolerancję do ponad minus 30 stopni mrozu, a niektóre, szczególnie te importowane z zachodniej Europy mogą znosić spadki temperatury tylko do -18 stopni. Na zimę różaneczniki należy okrywać. Najlepszym zabezpieczeniem jest śnieg, ale gdy go nie ma, obwiązujemy roślinę sznurkiem. W ten sposób zmniejszamy jej objętość, a następnie okręcamy ją agrowłókniną bądź podwójnie złożoną tkaniną cieniującą. Zazwyczaj wykonujemy te działania w połowie listopada, a odkrywamy krzewy w połowie marca. Można to zrobić również nieco wcześniej w przypadku jednych z najwcześniej kwitnących roślin. Różanecznik dahurski przy odpowiedniej pielęgnacji pokrywa się obficie kwiatami już na początku kwietnia.
Jednymi z najpopularniejszych, a zarazem trudnych w pielęgnacji krzewów w Polsce są właśnie różaneczniki. Choroby, które je dotykają, wynikają przede wszystkim z naszego klimatu. Krzewy te naturalnie występują w miejscach o wysokiej wilgotności powietrza. Rosną na stokach, co ułatwia spływanie wody, a w przypadku posadzenia na równym gruncie zagrożone są na zalewanie. Na choroby grzybowe, które mogą wystąpić w przypadku zbyt wilgotnego gruntu, warto stosować preparat o szerokim spektrum działania, czyli np. Aliette w stężeniu 0,2%. Gdy na liściach roślin widać charakterystyczne wżery, mogą być to ślady obecności ślimaków albo, co gorsze, opuchlaka truskawkowca. Larwy tego chrząszcza potrafią uszkodzić szyjkę korzeniową, co prowadzi do zamierania rośliny. Po stwierdzeniu obecności opuchlaka, należy roślinę podlać układowym preparatem zwalczającym np. stonkę ziemniaczaną.
Najlepszy termin sadzenia różaneczników to wczesna wiosna lub jesień. Warto sadzić je w dużych grupach, ponieważ wtedy efekt wizualny jest jeszcze bardziej spektakularny niż w przypadku jednego krzewu. Najlepiej zapewnić im wilgotny leśny klimat lub posadzić w ogrodzie pod koronami drzew mających głęboki system korzeniowy, czyli np. dębami i sosnami. Dobrym towarzystwem dla opisywanych roślin są inne wrzosowate, czyli m.in. kiścienie, pierisy, azalie japońskie, ale też np. brzozy, kolumnowe, płożące jałowce, karłowe iglaki, żarnowce i trawy.
Nie ma to jak w rodzinie... – wrzosowatych
